“Als je een vis beoordeelt op zijn vaardigheid om in bomen te klimmen, zal hij zichzelf zijn hele leven als een mislukkeling beschouwen.”

Albert Einstein

“Kleuters mogen weer kleuter zijn.” Zo luidt de titel van een bericht van de Algemene Onderwijsbond AOb. Op dit moment is het namelijk zo, dat een kind pas naar groep 3 mag als het zestien letters kent, van 0 naar 20 kan tellen en weer terug en een half uur stil aan een tafeltje kan zitten. Als het daar niet aan kan voldoen, moet het nog maar een jaartje kleuteren.

Hokjes

Belachelijk natuurlijk! Ik bedoel, wat moesten wij vroeger op de kleuterschool? Precies, spelen! En wellicht leerden we spelenderwijs nog wel wat. Leren lezen, tellen en schrijven deed je pas in de eerste klas. Maar ergens is er een notie ontstaan dat kinderen al heel jong heel veel informatie kunnen verwerken en dat er daarom zoveel mogelijk in dat koppie gepropt moet worden. Kleuters die dat niet aankunnen vallen buiten het goedgekeurde hokje en moeten nog een jaar over doen. Zo zit faalangst er al vroeg in, wanneer het kind daar gevoelig voor is…

In het bericht van de AOb kun je lezen waarom kleuters daar nog helemaal niet aan toe zijn en wat je wél van ze mag vragen. En ik ben het daar helemaal mee eens! Want tjonge jonge mensen, we draaien wel wat door in het huidige systeem hoor! Inmiddels heeft de politiek beslist dat dát in 2021 verleden tijd wordt. Halleluja! Eindelijk een ommekeer. Helaas voor ons te laat…

Strijd met school

Met onze oudste was het al een drama. Natuurlijk had die ook een hersenbeschadiging, maar dat constant de nadruk ligt op wat ze níet kunnen, is een zeer ongezonde – en in het geval van onze zoon – zelfs schadelijke ontwikkeling. Inmiddels is Nouri 12, maar het negatieve zelfbeeld dat in zijn kleutertijd (met verlenging in groep 3 en 4) is gecreëerd, voert nog altijd de boventoon. Nu is hij door zijn verstandelijke beperking extra gevoelig voor dit soort dingen en omdat hij slecht kan relativeren, heeft het waarschijnlijk meer schade gedaan dan het bij een gemiddeld kind zou doen, maar toch… Het feit dát het schade gedaan heeft, is bedroevend genoeg. Bedankt fijn, fucking schoolsysteem! Voor het compleet vermorzelen van mijn zoon zijn gevoel voor eigenwaarde!

Maar daar houdt het niet op: bij onze jongste begint het gezeik ook al: “Haar citoscores zijn niet zo goed.” Of: “Ze kan nog niet tot 20 tellen.” Alleen bij het woord ‘cito’ gaan mijn hakken al in het zand! Joh, flikker toch op met je cito! Kind is vier!

Het verschil met toen en nu is echter, dat ík anders in het leven sta. In de tijd van de oudste, was ik een hele onzekere moeder. Ook kapot gemaakt door de hokjes- en prestatiemaatschappij waar wij aldoor niet aan konden voldoen. Maar inmiddels weet ik beter. Ik heb zo enorm veel geleerd de afgelopen jaren. Voornamelijk dat dat ieder kind zich op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo ontwikkeld.
Een mooie uitspraak is: “Als je een vis beoordeelt op zijn vaardigheid om in bomen te klimmen, zal hij zichzelf zijn hele leven als een mislukkeling beschouwen.” (Albert Einstein). Waarheid als een koe natuurlijk, maar dat is precies wat dit schoolsysteem doet!

Nobelprijs

Dus toen ik dus vorig jaar tegenover twee juffen zat en zij mij opsomden wat onze Lynn allemaal nog niet kon en wat ze wel behoorde te kunnen volgens het schoolsysteem, gaf ik – behalve een opgetrokken wenkbrauw hier en daar, geen krimp. Zo kende Lynn de dagen van de week nog niet, liep bij een aantal ontwikkelingen niet volgens gemiddelde groeicurve en eveneens kon ze haar eigen naam niet schrijven. (Écht, vier jaar!) Toen ze vervolgens klaar waren met de lijst aan opsommingen en daarmee dachten dat ik stilletjes zou instemmen op een jaar extra groep 1, keek ik ze stoïcijns aan en zei: “Als ze straks in groep vier zit en ze kan nog steeds haar naam niet schrijven, dan heb je mijn volle aandacht!” En daarmee was de discussie wat mij betreft gesloten.

Oké, ik maak er nu een beetje een Daphne versus het oneerlijke schoolsysteem verhaal van. Van de andere kant weet ik – via een kennis die zelf leerkracht is – dat vele juffen en meesters ook een soort van gevangenen zijn in dit systeem. Zij ergeren zich er net zo goed aan. Maar de ene leerkracht of de andere, daar zit nogal verschil in!

Zo heeft Lynn dit jaar in groep 2 een nieuwe juf. En échte, ouderwetse kleuterjuf zoals een kleuterjuf zou moeten zijn. Ondanks dat er wel twintig kleuters in dat klasje zitten, weet ze ze stuk voor stuk de individuele aandacht te geven die ze nodig zijn. Alleen dát verdient al de Nobelprijs als je het mij vraagt! Deze juf maakt regelmatig een praatje op het schoolplein om een leuke anekdote of een succesmoment met je te delen. Maar soms uit ze ook haar zorgen, als ze die heeft. Ze wacht niet tot er een tien minuten gesprek plaatsvindt, maar laat je regelmatig weten hoe het er met jouw kind voor staat. (Nobelprijs nummer twee gaat naar…!)

Extra jaar

Dus toen we vorige week samen in de mini-schoolbankjes zaten voor het notoire tien minutengesprek, kwam haar zorg over Lynns prestaties voor mij niet uit de lucht vallen. Dat is fijn, want over het algemeen hebben ouders geen idee hoe het gaat op school, tot het oudergesprek plaatsvindt, die dan in sommige gevallen ineens aankomt als een vuist in het gezicht. (Been there!)

Tijdens dit laatste gesprek kwam de ook kleutercito ter sprake, maar deze juf kon me precies laten zien waar het schoentje wrikt. Welke opdrachten Lynn niet begrepen had, de lukrake antwoorden die ze gekozen had, de te korte concentratiespanne die nog niet klaar is voor groep drie. Niet omdat dat fout is, maar het kind er gewoon nog niet aan toe. Daarnaast moet je verder kijken dan alleen groep twee. Een kind kan beter een jaartje extra kleuteren, zodat die écht klaar is voor het ‘grote’ werk, dan de gehele schooltijd op de tenen moeten lopen om bij te blijven. Want dat op de tenen lopen, kan ook best schadelijk zijn.

Verder haalde juf talloze voorbeelden aan uit dagelijkse klassituaties en onderbouwde op die manier haar twijfels. En hoewel ik haar zorg niet persé deel (sommige dingen wel, andere dingen niet), is zij de enige van wie ik het aan wil nemen. Haar argumenten zijn gefundeerd en duidelijk gericht op het welzijn van ons kind. En dat is heel wat anders dan een het stomweg afvinken van een koude ontwikkelingstabel, bedacht door een bedorven schoolsysteem.

Lynn kleutert dus hoogstwaarschijnlijk volgend jaar nog een jaartje extra en dat is wat ons betreft oké. Zolang de juiste motivatie ondergrond is voor een dergelijke beslissing. Maar zit jij straks in die schoolbank tegenover de leerkracht die alleen de citoscores ter motivatie kan weerleggen en jij denkt er anders over? Geef tegengas! Laat je niet zomaar iets wijsmaken en vertrouw op je intuïtie om de juiste beslissing te nemen. Want ouderlijke intuïtie zit er zelden naast!

PhotoCreds: Aaron Burden via Unsplash