Dat mijn gevoel voor zelfvertrouwen en mijn vrouwelijkheid juist níet in mijn haar zat, daar kwam ik achter toen ik op een dag gewoon besloot het af te knippen.

Mijn haar. Het is nogal eens het onderwerp van gesprek geweest, vooral de laatste jaren. Mijn haar en ik hebben dan ook al een heel verleden samen. Van heftig getoupeerd of een stevig permanentje in de jaren tachtig, tot kort en jongensachtig ergens in de negentiger jaren. Van schouderlengte in de jaren daarna tot kort maar vrouwelijk zoals het nu is.

Laatst werd ik door iemand gevraagd: “Waarom heb jij eigenlijk kort haar?” Een tikkeltje verontwaardigd was ik daardoor, want het kwam een beetje over alsof er wel een steekje los moest zitten bij me. En ja: de vraag werd gesteld door een man. Dat laatste is relevant omdat de meeste mannen die ik ken per definitie van lang haar houden. Nee, dat is niet generaliseren, dat is mijn ervaring. Echter niet alleen mannen doen dat, maar de hele samenleving. Het is me namelijk opgevallen dat het idee dat vrouwen lang haar ‘horen’ te hebben, bijna net zo in ons ideaalbeeld is vergroeid, als het idee dat jongens van blauw houden en meisjes van roze. Om maar even een cliché te noemen.

Gevangen

Maar ik vind dat lang haar nogal overschat wordt. Begrijp me niet verkeerd hoor, ik vind het prachtig! Tenminste, als je écht mooi lang haar hebt. Dan is het een waardevolle aanvulling voor je uiterlijk. Maar veel vrouwen die ik ken, dragen hun haar louter in een staart. Niet alleen op het werk, maar gewoon altijd. Omdat het anders in de weg zit, het te warm is, of ze geen tijd gehad hebben om er wat aan te doen. Maar als je er dan toch niets mee doet, waarom heb je dan lang haar? Tuurlijk; het maakt dat je je vrouwelijk voelt, ook al zit het in een staart. En dat is het nou juist: ik heb het idee dat sommige van deze vrouwen een beetje ‘gevangen’ zitten. Gevangen in het idee dat je zonder lang haar niet meer vrouwelijk bent. Oh ik veroordeel dat niet hoor! Ik snap het juist heel goed! Sterker nog: daar ben ik lange tijd zelf één van geweest. Van het kaliber: “Alleen de puntjes!” wanneer je op de kappersstoel zit. Want stel je voor!

Alleen de puntjes

Toen mijn haar nog lang(er) was, was ik als de dood om het af te knippen. Toch was het eveneens een bron van ergernis. Ik heb namelijk helemaal geen mooi haar. “Polletje Piek” noemde mijn moeder mij vroeger al. Mijn haar is erg dun en hoe langer het wordt, hoe stommer het zit. Als het langer wordt, kijk je er dwars doorheen en dus een mooi vol bos wapperend lange blonde manen, zit er voor mij niet in! In plaats daarvan is dun, sliertig, beschadigt het snel en wordt met een bepaalde vochtigheidsgraad ook nog eens pluizig! Natuurlijk besteedde ik er veel tijd en geld aan om het goed te krijgen. Regelmatige knipbeurten, dure shampoo van de kapper, anti-frizz producten en altijd ’s ochtends in de weer met de stijl- of krultang. (Waar de kwaliteit overigens niet beter van werd.) Om dan bij de eerste de beste windvlaag gefrustreerd te raken van het feit dat ik al dat werk weer voor niets gedaan had. Mijn haar liet zich niet beteugelen. Gefrustreerd raakte ik daarvan. Ik adoreerde de mensen die wél een mooie volle bos haar hadden en vervloekte het mijne! Maar afknippen?

Vernederend

Ooit heb ik mijn haar kort gehad. Lang, lang geleden. Niet omdat ik wilde experimenteren, maar vanwege de uitwerking van een nogal traumatische ervaring. Ik wil daarover niet in detail treden, maar laten we het houden op een behoorlijk vernederende #MeToo ervaring. Behalve met mijn man, heb ik hier nog nooit met iemand over gesproken. En ben dat ook niet van plan. Maar impact heeft het zeker gehad op mijn leven. Destijds knipte ik radicaal mijn haar eraf, omdat ik onaantrekkelijk wilde zijn. Ik verstopte al mijn vrouwelijke vormen onder te wijde, nietszeggende kleding opdat geen enkele kerel het ook maar in zijn hoofd zou halen om iets met mij te willen. Ik schuilde achter mijn stoere ‘tomboy’ masker, waar ik mij veilig waande, waarschijnlijk omdat het stoere karakter eveneens een beetje bij mij hoort. Maar de vrouwelijk kant – die óók in mij zit – werd door mezelf geboycot. Jaren heeft het geduurd voor ik mijn zelfvertrouwen terugvond en me durfde te herenigen met mijn vrouwelijke kant. Mijn man heeft daar een groot aandeel in gehad en daar ben ik hem erg dankbaar voor. Het trauma draag ik nog altijd met me mee, maar over de jaren heen is dat gesleten en op de achtergrond geraakt

Vrouwelijk

En naarmate de jaren vorderden, vorderde ook mijn groei. Mede dankzij de liefde van mijn man, groeide ik als persoon en werd ik steeds minder onzeker. Ik werd moeder, wat weer hele nieuwe uitdagingen en onzekerheden met zich meebracht, leerde knokken voor mijn kinderen en daarmee in mezelf geloven. En mijn haar – waarover dit verhaal eigenlijk gaat – was kennelijk direct gelinkt aan mijn gevoel. Dat het inmiddels lang was, gaf me weer het gevoel van vrouwelijkheid. En hoewel ik, zoals ik al zei, helemaal geen mooi haar had, was het feit dat het lang was, heel belangrijk voor mij.

Echter, dat mijn gevoel voor zelfvertrouwen en vrouwelijkheid juist níet in mijn haar zat, daar kwam ik achter toen ik op een dag gewoon besloot het af te knippen. Nou ja, gewoon? Ik zat al een hele tijd met de gedachte te spelen. Mijn haar was droog, dof, had gespleten punten en was verre van mooi. Maar toch ik had het lef niet. Ik was bang voor het gevoel dat het me vroeger had gegeven: bang, onzeker en niet waardig.

Korte coupe

Mijn man – de schat – was uiteindelijk de doorslaggevende factor: In plaats van de Nee, niet doen! of Zonde! die ik van iedereen om me heen hoorde, kwam hij aanzetten met een van Google geplukt fotootje. “Kijk, dit vind ik wel mooi en zal jou fantastisch staan!” Op de foto een super kort, maar über vrouwelijke coupe. Wow! Dat was wel héél erg kort! Maar wat ontzettend lief dat hij tijd en moeite had genomen om dit voor me uit te zoeken! Dus ging ik diezelfde week, gewapend met zijn fotootje en enigszins knikkende knietjes, naar mijn kapster.

Eenmaal kort overviel mij niet het gevoel van spijt en onzekerheid zoals ik verwachtte, maar meer een intens gevoel van verlossing! Wat vond ik dit heerlijk! Ondanks mijn korte haar was ik nog steeds vrouwelijk. Sterker nog: ik voelde mij vrouwelijker dan ooit! En krachtiger. Omdat ik dit had gedurfd! Omdat ik voor eens en altijd korte metten gemaakt had met het verleden. Omdat mijn man nog steeds van me hield ondanks dat ik geen lang haar meer had. En ik vooral ook omdat ik van mezelf hield, ondanks mijn korte haar! Liberation!

Schijt

En zo kennen de meeste mensen mij: vol zelfvertrouwen en schijt aan wat een ander vindt. En dat kan ik iedereen aanraden! In onze maatschappij zijn we zo geobsedeerd door uiterlijk, dat we zonder er erg in te hebben, onszelf soms gevangene maken van onze eigen gedachtegang! Nou, ik niet meer! Of toch?
Bijna trapte ik er een tweede keer in! De laatste paar jaar heb ik namelijk mijn hele korte coupe verruilt voor een asymmetrische lok. De lengte van die lok, daar heb ik heel lang voor moeten ‘sparen’. De lok is mooi. Vrouwelijk. En best wel sexy. Echter, momenteel brengt hij mij meer ergernis dan plezier moet ik eerlijkheidshalve bekennen. Want tachtig procent van de tijd zit die lok achter mijn oor, omdat ‘ie anders constant voor mijn ogen zweeft en ik dat zwaar irritant vind. Of omdat het warm is en hij anders in slierten aan mijn bezweette gezicht geplakt zit! Of omdat hij voor de zoveelste keer gaat pluizen wat er dus niet uitziet. Maar afknippen? Dat vond ik toch weer een moeilijke stap! Want dat is toch wel een beetje zonde van de lengte die ik met pijn en moeite gegenereerd heb! En daarbij was ik bang dat ik spijt zou krijgen. Ben ik eindelijk weer een beetje vrouwelijk.. Eh, say what? Tja, daar is hij weer: dat gevoel van vrouwelijkheid, wat kennelijk toch gerelateerd lijkt te zijn aan de lengte van mijn haar. En waar ik wederom moeilijk afstand van kon doen. Stom! Want inmiddels zou ik beter moeten weten.

Alles eraf

Vandaar dat ik van de week, wederom gewapend met een fotootje, naar mijn kapster ging. Maar zonder knikkende knieën deze keer. Als de vastberaden ram die ik kan zijn, plof ik in de kappersstoel: “Knip alles er maar af!” Hoppa! Wat voelt dat weer heerlijk verlossend! Dus op de vraag waarom ik eigenlijk kort haar heb, kan ik alleen maar antwoorden: “Omdat dat me bevrijdt!” Voor degene die de vraag stelt, roept dat waarschijnlijk alleen maar meer vraagtekens op, maar who cares? Als ík het maar snap! Als ík het maar mooi vind! En als mijn man en kinderen maar gewoon van me blijven houden, de rest is ondergeschikt!

Om deze column op Famme.nl te lezen, klik hier